Depremzede vatandaşlarımızın önemli hakları vardır. Kamu Hayatını Etkileyen Afetler Nedeniyle Alınan Tedbirlere Yardım Edilmesi Hakkında Kanun’un 29. maddesinde “Yıkılmış, yanmış veya ağır hasar görmüş veya yıkılma ihtimali bulunan ve imar planına göre el konulması gereken binalarda yaşamak için hükümler bulunmaktadır.” Hak sahibi” olarak belirlenme koşulları “Afetler Nedeniyle Hak Sahiplerinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik”te detaylandırılmıştır. Aynı hükme göre, afetlerde evleri yıkılan, yanan veya ağır hasar gören hayatta kalanların aileleri “erdemli” kabul edilerek yeniden inşa edilecek veya konut kredisi verilecek (Madde 4/1-a). Tapu başvurusu e-devlet üzerinden yapılabilmektedir.

E-devlet uygulaması vatandaşları AFAD’ın yapı/inşaat kredisi hizmetlerine yönlendirmektedir. İdari yargı, “hakların atfedilmesine” veya zararların tespitine yönelik itirazlar için de geçerli olabilir. Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 478. maddesine göre, müteahhit ayıplı bir eser ortaya koymuş ise; bunun için açılacak dava, taşınmaz dışındaki eserler için teslim tarihinden itibaren 2 yıl, taşınmaz yapılarda ise 5 yıl ve yüklenicinin ağır hasarı varsa ayıplı eser niteliğine bakılmaksızın 20 yıl zaman aşımına uğrar. Ancak eski binanın inşası da bir haksız fiile yol açmışsa, bu fiil taksirle ölüm gibi suç teşkil ediyorsa, suç için zamanaşımı bu maddeyi aşarsa kanun hükmünde karara bağlanır. (TBK md. 72)

Yargıtay, binanın yaşı ne olursa olsun, zamanaşımının depremin olduğu andan itibaren işlemeye başladığını kabul etmiştir. (Yargıtay’ın 22 Ekim 2003 tarih ve 2003/4-603 E. ve 2003/594 K. sayılı Kararı) Kahramanmaraş depremini değerlendirdiğimizde uzatılmış bir KHK olduğunu da söyleyebiliriz.